Mətanət Ulu Şirvanlı şeirlər 3

 

 

Эеъя

Тцл пярдя архасындан

Эюрцнян лякяли ай,

Ишым-ишым эюйдя улдуз

Пярдя архасындан

биръя –биръя сай.

 

Алагаранлыг отаьым…

Пянъяря алтында масам,

Юнцдян отурмушам.

Дцшцнъялярими йазырам,

Арам-арам.

 

Улдузлар эюйц бязяйир,

Эюй цзц дянизя бянзяйир.

Еля бил дяниз вар эюйдя,

Дяниз эюйдя ня эязир?

 

Эюйцн синяси йун кими

                        дидилир,

Дан йери сюкцлцр.

Танры эеъянин башын кясир,

Цфигдя гызаран дан,

гырмызы ган – эеъянин ганы.

Эеъянин ганы ялляримя

                         тюкцлцр.

Бу эеъя дя беля юлдц.

 

Сящярин алаторанлыьында

Эеъянин гранлыьы ярийир.

Сящяр йухудан ойаныр.

Сящяр йели ял ейляйир,

Цзцмя эцлцмсяйир,

+Дейир: - Сабащын хейир!

 

От кюкц цстя битяр

 

Ширван дцзцндя гядим бир дийар,  бир район вар – Цъар. Уъарын  ады, йаранма тарихи барядя мцхтялиф мянбялярдя фяргли фикирляр сюйлянилир. Яряб ъоьрафийашцнасы Ял-Ситякринин «Мямлякятлярин йоллары» китабында ады чякилян  Уъар Азярбайъанда орта яср шящяри кими гейд олунур. Бязи мцлащизяляря эюря шящярин ады Ширванда йаранмыш, «Уъар» тайфасынын адындан эютцрцлмцшдцр. Республикамызын мяркязи щиссясиндя йерляшмясиня бахмайараг, вахтиля Ширваншащларын пайтахты Шамахы шящяриндя ян уъгар яразидя йерляшдийиня эюря адынын «Уъгар» сюзцндян эютцрцлмяси фикрини сюйляйянляр дя вар. Бир сюзля, Ширванда бир Уъар вар. Уъарда бир кянд  – Бойат.  Бу кяндин ися няьмякар, шаир оьлу – Фяхряддин Мейданлы.

    Бязян дцшцнцрям: -Ярянляримизин, ата-бабаларымызын чякдикляри мисаллар нежя дя йериня дцшцр. Елядир, мцдрикляримиз билмясяляр демяздидяр. «Ют кюкц цчтя битяр». Сющбят адыны йухарыда гейд етдийимиз Фяхряддин Мейданлыдан эедир. Ширван кящризляриндян су ичян, Ширван щавасындан жиэярдолусу няфяс алан, шеир, мядяниййят ожаьындан майаланан Ф.Мейданлынын шеир мянбяйи ялбяттдя ки, Ширвандан - шаирляр  ожаьындан гайнагланыр. Бу торпагда чох дащиляр йетишмиш Шаир Имадяддин Нясими, Мящяммяд Щади, Аббас Сящщят, М.Ялякбяр Сабир кими дащи шаирляр.

  Бяли, от кюкц цчтя битяр. Бу торпаг, щяля чох шаирляр, сюз, сянят адамлары йетишдиряжякдир. Фяхряддин Мейданлы кими; - (Фяхряддин Сейфяддин оьлу Язизов) 1954-илин 10-апрел тарихиндя Азярбайжанын Ширван бюлэясиндя Ужар районцнун Бойат кяндиндя мцяллим аилясиндя доьулуб. Ихтисасжа игтисаджы олан Фяхряддин мцяллим узун мцддят Азярбайжан ССП Йерли Сянайе  Назирлийиндя, 1989-2003-жц иллярдя Азярбайжан Песпубликасы Малиййя Назирлийиндя чалышмыш, щал-щазырда дювлят мямуру олараг, Азярбайжан Республикасы Дювлят Сосиал Мцдафияси Фондунун Мяркязи апаратында мясул вязифядя жалышараг,  фяалиййятини давам етдирир.

   Доьма ел-обасына мящяббятини шеирляриндя дюня-дюня гялямя алан шаир Мейданлынын тяхяллцсц ел-оба севэисиндян йаранмышдыр. Шаир доьулуб бойа-баша жатдыьы Бойат кяндини юз шеирляриндя  ябядиляшдиряряк, йашадыр.   Онун йаздыьы шеирляриндя тязя фикирляр, йени тявяккцр, дцшцндцрцжц тярз вар.

    Садя вя мцряккяблик. Бу тязадлар ичярисиндя инсан дцшцнжяляря гярг олур. Мейданлы поезийасында бу ики фяргли йазы нцмуняси олмасына бахмайараг, охужу онун шеирляриндя сямимиййятин цстцнлцкляринин фяргиня варыр. Охудуьумуз классик шеир нцмуняляриня нязяр йетирсяк эюрярик ки, мащиййят ещтибары иля охшардыр. Бу ися классик шаирляримизин рущу демякдир.  Ф.Мейданлынын поезийа дцнйасында классик вя ейни заманда мцасирлик вардыр. Ф. Мейданлы поезийасы жаьдаш поезийамызда юзцнямяхсус рол ойнайыр. Ю, отуз илдян жохдур ки, йарадыжылыг фяалиййятини давам етдиряряк, юз шеирляри иля црякляри риггятя эятирир. Шаир йени йени-йени шеир китабларынын няшрляри иля дяфялярля охужуларын эюрцшцня эялмишдир. Онун йаздыьы шеирляря мащнылар бястяляняряк динляйижиляри мямнцн етмишдир. Эянж шаирин фикири, гайяси йалныз йазыб-йаратмаг, йарадыжыг фяалиййятиндяки  уьурларыны охужулары иля бюлцшмякдир. 

    Ф.Мейданлы гяляминин эцжцня инанараг, йазыр, йарадыр. Онун рущунун кюкц шейртййят аляминин майасындан тутулмушдур. Шеирляри бцтювлцкля мящяббятдир. Вятяня, ел-обайа, ата-анайа, севдикляриня - мящяббят.

   Шаирин гялямя алдыэы шеирлярдя эцнцмцзцн реаллыглары, тябитятин эюзяллийи, эюзяллярин тяряннцмц Мейданлы йарадыжылыьында юн планда йер тутмушдур. Шеирляриндян мялум олдуьу кими дцнйяви мцнасибятлярля йанашы, хяйали дцшцнжялярини дя охужулары  иля бюлцшян шаирин поезийа алями чох шахялидир. Онцн севдикляриня щяср етдийи шеирлярля таныш оларкян, бир нежя мараглы инсанларла  таныш олмаг имканымыз йараныыр. Шаир юз ядяби-бядии мязиййятляри иля мящз севилян вя сежилян йарадыжы инсандыр. Мейданлынын юзцнямяхсуслуьу онун шеирляринин фярдилийиндян хябяр верир.

  Истедадлы шаирин шеирлярини охуйан заман инсан юзцндян тядриж олараг, хяйаллар аляминин гонаьы олур. Бу хяйал аляминдя Ф.Мейданлынын юз дцнйасы, сюз алями инсаны Мейданлы поезийасынын янэинликляриня сцрцкляйир. Онун шеирляри охужуйа щямдям олур, хяйал сяйащятинин бяляджисиня чеврилир. Бяляд олдуьумуз шеирлярин тясириндян инсан дуйьуланыр, кювпякляшир. Онун ширин дуйьуларынын  чялянэиндян нумуня олараг:

  

Ужа даь башына ялим чатмайыр,

Сянся йахын икян, йаман узагсан.

Интизар йаратмаг, баш ужалтмайыр,

Билмяздим ешгиндян беля гачагсан.

 

Эежяляр йухумда эюрцрям сяни,

Эюзцмдя гюнчя тяк лячяк ачырсан.

Юпяндя ятирли, хумар телини,

Кюксцмдя кюрпя тяк хумарланырсан.

 

Сян нийя бу гядяр язизсян мяня,

Юзцм дя билмирям суал жавабсыз.

Жянняти верярям биржя кялмяня,

Жятиндир йашамаг эцлцм, жавабсыз.

 

    Аллащ севэисиндян йаранан шаирляр шеирлярин дили иля данышар, шеирляриндя йашайар вя шеирляриндя бир чох мягамлары йашадар. Ф.Мейданлы мящз, беля шаирлярдяндир ки, йашайыр вя йашадар.

     Цряйин тяпяриндян, эюзцн нурундан, кюнцлцн дуйьусундан йаранан Мейданлы шеирляри охужуну юз мейданына дявят едир – шеир мейданына.

   Отуз ил бир иэидин юмрцдцр. Бир иэидин юмрц гядяр йазыб-йаратмыш Фяхряддин мцяллим, щяля нечя-нечя шеир нцмуняляри йарадажагдыр.  Онун йаратдыьы шеирлярдян «Чевир кюйняйини эейин тярсиня»  шеириня мцражият етдикдя эюрцрцк ки, тязя-тяр, таь кими, яндамын бцрцнцб тцля, аь кими дейяряк, эизли мягамлары ашкара чыхартмышдыр. Бу Мейданлы тярзи, Мейданлы дцшцнжясидир.

 

Йурдумун щяр йаны барды-бящярди,

Сюкцлся дан йери бил ки, сящярди.

Кюйняйин готазлы, йахасы зярди,

Эюзлярим гамашыр баханда сяня,

Чевир кюйняйини эейин тярсиня.

 

Тярсян, чичяклямиш тязя таь кими,

Яндамын бцрцнцб тцля, аь кими,

Щяр сюзцн йайылыр жана йаь кими,

Сян мяня баханда бары эцлсяня,

Чевир кюйняйини эейин тярсиня.

 

Бир севэи пайымыз – шярикли,

Бирчяйин салхымлы, сачын щюрцклц,

Даь йолу даш олар- дюшц эядикли,

Эюзляйир бизляри няляр билсяня,

Чевир кюйняйини эейин тярсиня.

 

Эюзлярин Эцняшдир, цзцн Ай тякин,

Сянсян йарашыьы бу мямлякятин.

Юзцн мулайимсян, ятрин эцл тякин,

О эцн сюз вермишдин, дуруб эялсяня,

Чевир кюйняйини эейин тярсиня.

 

  Фяхряддин Мейданлы щаггында дцшцнжялярими йаздыгжа дцшцнцрям. Ужарда бир кянд вар, бу кяндин ися бир ювлады, няьмякар ювлады…

 

  …Уъарда бир кянд вар…

Бу кянддян бир оьул -

Шаир Фяхряллин Мейданлы,

Доьулуб,  фикирляр доьулуб.

 

Кянд эюзляри йорьун,

Неъя дя йоллара бахыр

Бу кянддя шаир доьулуб,

Бу кянд гайьыйла йоьрулуб.

 

Мейданлы,

Сясля, сян Аллащ,

Йатмыш дуйьуну ойат,

Чаьыр, ей кяндим,

Бойат, ай Бойат!

 

Шаир гялби кювряк олар дейирляр. Юз шеирляри тяк  кювряк олан Ф.Мейданлы гялби кими. Истедадлы шаир, эюзял шяхсиййят  Ф.Мейданлы щяля бундан беля чох шеирляр йазажаг, охужуларыны севиндиряжякдир. Бу йолда она йарадыжылыг уьурлары диляйир, шериййят аляминин зярвясиндя азад гцш тяк ганад чалмасыны, йазыб-йаратмасыны диляйирик!

 

 

Мятанят Рзайева

Р.Е.Т.Т.М-нин

«Информасийа вя Мятуат» шюбя мцдири

 

 

 

Няьмякар шаир

 

Щяр шаирин юз юз илщам пяриси вар. Шаирляр Аллащын онлара вердийи илащи верэисиндян – дуйьу пайындан бящряляняряк, илщама эялир, йазыб-йарадырлар. Бу дуйьулу анлар шаирин фикриндя доьулан фикир вя идейвларыны нязмя чякмяйя имкан йарадыр. ,

Мяним алямимдя йарадыжы инсанлар поезийа аляминдян айры дура билмязляр.

  Шащ Исмайыл Хятаи дюврцндян цзц бяри, мцасир дюврцмцзя гядяр шярг шаирляри ана дилимиздя йазыб-йарадвн танынмыш шаирляримиз охужуларымыза чох эюзял, шеир нумуняляри ярмяьан етмишдир.

 Сцасир жаьдаш роезийв дюврумуздя эюзял сюз усталарымыз улу сяняткарларымызын йолуну давам етдтряряк, шеириййят дцнйасыны зянэинляшдирмиш вя эцнцмцзя гядяря горуйуб сахлам вя ядябиййатымызда юз хидмятлярини эюстярмишляр.

Беля шаирлярдян бири дя юз шеирляри иля эцнцмцзя айна тутан Фяхряддин Мейданлыдыр. Истедадлы инсан, елиня-обасына баьлы шяхсиййят, плезийа аляминя вурьун шаирин шеирляри емосианал вя тясирлидир. Ф.Мейданлы тябият, инсан аляминин эюзялликлярини дуйан шаир кими характеризя едилир. Шаирин гялямя алдыьы шеирляр Мейданлы дуйьусундан бящрялянян нумунялярдир. Шаирин шеирляри иля таныш олан заман онун «Азярбайжан торпаьы – эюзялликляр дийары» китабындакы «Пайы фясли, эежя йары» шериня муражият етдим.

 

Пайыз фясли, эежя йары,

Гярг олмушам хяйаллара.

Щаны Вятян, дейин бары,

Дцшдцм узаг дийарлара.

Дейян, шаир Вятянини нежя чевдийинин шащиди олуруг. Вя йахуд онун:

 

Язял эцндян анам мяни,

Дцшкцн дюьуб дцшцнжяйя.

Мяним щяйат кямяндими,

О баьлайыб бу кямяндя.

Дейян, шаир дуйьуларынын ясири, кюляси олдуьуну ачыг-айдын шеир парчасы иля ифадяляйир. Ону да гейд едим ки, шаир тякжя вятянин, тябият эюзялликляриня аид шеирлярля бярабяр эюзяллярин вясфини даща габарыг шякилдя гялямя алараг онларын тярифини шаир дуйьуларынын габврыьлыьы иля охужулара чатдырыр.

 

Истядим эятирям сяня эцл-чичяк,

Горхдум ки, утана эцл сяни эюрчяк.

Чохдан вусалынын щясрятиндяйям,

Гаршвмда дайанан бу сянми, эержяк.

 

 

Йайылыр хлш сясин чюкцляндя дан,

Охшайыр рущуму сящяр обашдан.

Бой-бухун мянзяря, цзцн эцлцстан,

Дурулур овгатым щцснцнц эюржяк.

 

Эюзцндян нур алыб эюйдя кяшкяшан,

Эейдийин щяр дибас сяня йарашан.

Бахандан фяхряддин тябин жошдуран,

Бу дюьум эцнцндя юмрцн мцбаряк!

 

Ф.Мейданлы поезийасы щярдян цшцйцр, щярдян душунур, щярдян дя гярибсяйир гярибляр кими. Шеири-сюзц гярибсяйян шаир цзцнцн-эюзцнцн гярибсямяйиндян ушянир, щтссляриня гапанараг «Гярибсяйиб» шерини гялямя алмышдыр.

 

Мещрибаным, эцл цзцнчцн,

Кюнлцм, эюзцм гярибсяйиб.

Шякяр тамлы шяр чюзцнчцн,

Шерим, сюзцм гярибсяйиб.

 

Жейран-жцйцр йамажларсун,

Дцзянликляр т3ражларчун,

Шцмшад, ипяк бармагларчун.

Цзцм йаман гарибсяйиб.

 

Щясрят олар узагларчцн,

Ял чатмайан шиш-даьларчун,

Бурдан-бура йахынларчун,

Нежя дюзцм гярибсяйиб.

 

Шеирляриндя дедийи кими эюрцб-эютцрмцш, бирин йемиш йцзцн ютцрмцш шаирин дост сарыдан бяхти йаман эятирмишдир. Ариф шаир зяманянин, эцнцмцзцн проблеминя чеврилян «Жылызлашан» кишилик ляйагятиня дя тохунмуш, ясл кишилярин сайынын азалдыьыны црякйаньысы иля гялямя алараг «Киши саламыны ал икиялли дейяряк» мцзакиря доьуран шеири охужуларын мцщакимясиня вермишдир.

Мисал цчцн:

Агил адамларын сюздцр сярвяти,

Мягамдыр газанмаг валлащ жянняти.

-Йериндя демясян олмаз гиймяти-

Эялярми дилиня шяр кишилярин,

Сайы йаман аздыр яр кишилярин.

Башга бир шериндя ися няьмякар шаир цряйиня хал салдыьыны, эюзцнцн йолда галдыьыны, щясрятли бахышлара дюнйуйуну гялямя алараг, фясиллярин хязрими, эилавары, Хязрини мисраларында дамжылара дюняня шаир сискинли йаьыш кими шеирляриндя чилянян шаир башдан-айаьа, тамамиля шеир фясилидир. Ф,Мейданлынын поезийа дцнйасы башдан-баша шериййят, мядяниййят тяжяссцмцдцр.

Дярдини цряйиндя Губара жевирян, ещтибара дюнян шаир мяьрурлашаран йаздыьы шеирлярини дя мяьрурлашдырыр. Мейданлы йозумларында сюзя гиймят верилир, шювгя чевриляряк, шаир истяйи иля аловланыр.

 Шаир дцнйасына бяляд олмаг цчцн она йанылы бир цряк бяляджилик етмялидир. бялядчи жяряк

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Əlavələr
 
Facebook beğen
 
 
 
Bugün 83 ziyaretçi (200 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol