Gecə…

Tül pərdə arxasından

Görünən ləkəli ay,

İşım-işım göydə ulduz 

Pərdə arxasından

bircə -bircə say.

 

Alaqaranlıq otağım…

Pəncərə altında masam,

Önüdən oturmuşam.

Düşüncələrimi yazıram,

Aram-aram.

 

Ulduzlar göyü bəzəyir,

Göy üzü dənizə bənzəyir.

Elə bil dəniz var göydə,

Dəniz göydə nə gəzir?

 

Göyün sinəsi yun kimi

                        didilir,

Dan yeri sökülür.

Tanrı gecənin başın kəsir,

Üfiqdə qızaran dan,

qırmızı qan - gecənin qanı.

Gecənin qanı əllərimə 

                         tökülür.

Bu gecə də belə öldü.

 

Səhərin alatoranlığında

Gecənin qranlığı əriyir.

Səhər yuxudan oyanır.

Səhər yeli əl eyləyir,

Üzümə gülümsəyir,

+Deyir: - Sabahın xeyir!

 

Ot kökü üstə bitər

 

Şirvan düzündə qədim bir diyar,  bir rayon var - Ücar. Ucarın  adı, yaranma tarixi barədə müxtəlif mənbələrdə fərqli fikirlər söylənilir. Ərəb coğrafiyaşünası Əl-Sitəkrinin «Məmləkətlərin yolları» kitabında adı çəkilən  Ucar Azərbaycanda orta əsr şəhəri kimi qeyd olunur. Bəzi mülahizələrə görə şəhərin adı Şirvanda yaranmış, «Ucar» tayfasının adından götürülmüşdür. Respublikamızın mərkəzi hissəsində yerləşməsinə baxmayaraq, vaxtilə Şirvanşahların paytaxtı Şamaxı şəhərində ən ucqar ərazidə yerləşdiyinə görə adının «Ucqar» sözündən götürülməsi fikrini söyləyənlər də var. Bir sözlə, Şirvanda bir Ucar var. Ucarda bir kənd  - Boyat.  Bu kəndin isə nəğməkar, şair oğlu - Fəxrəddin Meydanlı.

    Bəzən düşünürəm: -Ərənlərimizin, ata-babalarımızın çəkdikləri misallar nejə də yerinə düşür. Elədir, müdriklərimiz bilməsələr deməzdidər. «Öt kökü üçtə bitər». Söhbət adını yuxarıda qeyd etdiyimiz Fəxrəddin Meydanlıdan gedir. Şirvan kəhrizlərindən su içən, Şirvan havasından jigərdolusu nəfəs alan, şeir, mədəniyyət ojağından mayalanan F.Meydanlının şeir mənbəyi əlbəttdə ki, Şirvandan - şairlər  ojağından qaynaqlanır. Bu torpaqda çox dahilər yetişmiş Şair İmadəddin Nəsimi, Məhəmməd Hadi, Abbas Səhhət, M.Ələkbər Sabir kimi dahi şairlər.

  Bəli, ot kökü üçtə bitər. Bu torpaq, hələ çox şairlər, söz, sənət adamları yetişdirəjəkdir. Fəxrəddin Meydanlı kimi; - (Fəxrəddin Seyfəddin oğlu Əzizov) 1954-ilin 10-aprel tarixində Azərbayjanın Şirvan bölgəsində Ujar rayonünun Boyat kəndində müəllim ailəsində doğulub. İxtisasja iqtisadjı olan Fəxrəddin müəllim uzun müddət Azərbayjan SSP Yerli Sənaye  Nazirliyində, 1989-2003-jü illərdə Azərbayjan Pespublikası Maliyyə Nazirliyində çalışmış, hal-hazırda dövlət məmuru olaraq, Azərbayjan Respublikası Dövlət Sosial Müdafiəsi Fondunun Mərkəzi aparatında məsul vəzifədə jalışaraq,  fəaliyyətini davam etdirir. 

   Doğma el-obasına məhəbbətini şeirlərində dönə-dönə qələmə alan şair Meydanlının təxəllüsü el-oba sevgisindən yaranmışdır. Şair doğulub boya-başa jatdığı Boyat kəndini öz şeirlərində  əbədiləşdirərək, yaşadır.   Onun yazdığı şeirlərində təzə fikirlər, yeni təvəkkür, düşündürüjü tərz var. 

    Sadə və mürəkkəblik. Bu təzadlar içərisində insan düşünjələrə qərq olur. Meydanlı poeziyasında bu iki fərqli yazı nümunəsi olmasına baxmayaraq, oxuju onun şeirlərində səmimiyyətin üstünlüklərinin fərqinə varır. Oxuduğumuz klassik şeir nümunələrinə nəzər yetirsək görərik ki, mahiyyət ehtibarı ilə oxşardır. Bu isə klassik şairlərimizin ruhu deməkdir.  F.Meydanlının poeziya dünyasında klassik və eyni zamanda müasirlik vardır. F. Meydanlı poeziyası jağdaş poeziyamızda özünəməxsus rol oynayır. Ö, otuz ildən joxdur ki, yaradıjılıq fəaliyyətini davam etdirərək, öz şeirləri ilə ürəkləri riqqətə gətirir. Şair yeni yeni-yeni şeir kitablarının nəşrləri ilə dəfələrlə oxujuların görüşünə gəlmişdir. Onun yazdığı şeirlərə mahnılar bəstələnərək dinləyijiləri məmnün etmişdir. Gənj şairin fikiri, qayəsi yalnız yazıb-yaratmaq, yaradıjıq fəaliyyətindəki  uğurlarını oxujuları ilə bölüşməkdir.  

    F.Meydanlı qələminin güjünə inanaraq, yazır, yaradır. Onun ruhunun kökü şeyrtyyət aləminin mayasından tutulmuşdur. Şeirləri bütövlüklə məhəbbətdir. Vətənə, el-obaya, ata-anaya, sevdiklərinə - məhəbbət. 

   Şairin qələmə aldıgı şeirlərdə günümüzün reallıqları, təbitətin gözəlliyi, gözəllərin tərənnümü Meydanlı yaradıjılığında ön planda yer tutmuşdur. Şeirlərindən məlum olduğu kimi dünyəvi münasibətlərlə yanaşı, xəyali düşünjələrini də oxujuları  ilə bölüşən şairin poeziya aləmi çox şaxəlidir. Onün sevdiklərinə həsr etdiyi şeirlərlə tanış olarkən, bir nejə maraqlı insanlarla  tanış olmaq imkanımız yaranıır. Şair öz ədəbi-bədii məziyyətləri ilə məhz sevilən və sejilən yaradıjı insandır. Meydanlının özünəməxsusluğu onun şeirlərinin fərdiliyindən xəbər verir. 

  İstedadlı şairin şeirlərini oxuyan zaman insan özündən tədrij olaraq, xəyallar aləminin qonağı olur. Bu xəyal aləmində F.Meydanlının öz dünyası, söz aləmi insanı Meydanlı poeziyasının ənginliklərinə sürükləyir. Onun şeirləri oxujuya həmdəm olur, xəyal səyahətinin bələdjisinə çevrilir. Bələd olduğumuz şeirlərin təsirindən insan duyğulanır, kövpəkləşir. Onun şirin duyğularının  çələngindən numunə olaraq:

   

Uja dağ başına əlim çatmayır,

Sənsə yaxın ikən, yaman uzaqsan.

İntizar yaratmaq, baş ujaltmayır,

Bilməzdim eşqindən belə qaçaqsan.

 

Gejələr yuxumda görürəm səni,

Gözümdə qönçə tək ləçək açırsan.

Öpəndə ətirli, xumar telini,

Köksümdə körpə tək xumarlanırsan.

 

Sən niyə bu qədər əzizsən mənə,

Özüm də bilmirəm sual javabsız.

Jənnəti verərəm birjə kəlmənə,

Jətindir yaşamaq gülüm, javabsız.

  

    Allah sevgisindən yaranan şairlər şeirlərin dili ilə danışar, şeirlərində yaşayar və şeirlərində bir çox məqamları yaşadar. F.Meydanlı məhz, belə şairlərdəndir ki, yaşayır və yaşadar. 

     Ürəyin təpərindən, gözün nurundan, könülün duyğusundan yaranan Meydanlı şeirləri oxujunu öz meydanına dəvət edir - şeir meydanına. 

   Otuz il bir igidin ömrüdür. Bir igidin ömrü qədər yazıb-yaratmış Fəxrəddin müəllim, hələ neçə-neçə şeir nümunələri yaradajaqdır.  Onun yaratdığı şeirlərdən «Çevir köynəyini geyin tərsinə»  şeirinə mürajiət etdikdə görürük ki, təzə-tər, tağ kimi, əndamın bürünüb tülə, ağ kimi deyərək, gizli məqamları aşkara çıxartmışdır. Bu Meydanlı tərzi, Meydanlı düşünjəsidir.

 

Yurdumun hər yanı bardı-bəhərdi,

Sökülsə dan yeri bil ki, səhərdi.

Köynəyin qotazlı, yaxası zərdi,

Gözlərim qamaşır baxanda sənə,

Çevir köynəyini geyin tərsinə.

 

Tərsən, çiçəkləmiş təzə tağ kimi,

Əndamın bürünüb tülə, ağ kimi,

Hər sözün yayılır jana yağ kimi,

Sən mənə baxanda barı gülsənə,

Çevir köynəyini geyin tərsinə.

 

Bir sevgi payımız - şərikli,

Birçəyin salxımlı, saçın hörüklü,

Dağ yolu daş olar- döşü gədikli,

Gözləyir bizləri nələr bilsənə,

Çevir köynəyini geyin tərsinə.

 

Gözlərin Günəşdir, üzün Ay təkin,

Sənsən yaraşığı bu məmləkətin.

Özün mulayimsən, ətrin gül təkin,

O gün söz vermişdin, durub gəlsənə,

Çevir köynəyini geyin tərsinə.

 

  Fəxrəddin Meydanlı haqqında düşünjələrimi yazdıqja düşünürəm. Ujarda bir kənd var, bu kəndin isə bir övladı, nəğməkar övladı…

 

  …Ucarda bir kənd var…

Bu kənddən bir oğul -

Şair Fəxrəllin Meydanlı,

Doğulub,  fikirlər doğulub.

 

Kənd gözləri yorğun,

Necə də yollara baxır

Bu kənddə şair doğulub,

Bu kənd qayğıyla yoğrulub.

 

Meydanlı,

Səslə, sən Allah,

Yatmış duyğunu oyat,

Çağır, ey kəndim, 

Boyat, ay Boyat!

 

Şair qəlbi kövrək olar deyirlər. Öz şeirləri tək  kövrək olan F.Meydanlı qəlbi kimi. İstedadlı şair, gözəl şəxsiyyət  F.Meydanlı hələ bundan belə çox şeirlər yazajaq, oxujularını sevindirəjəkdir. Bu yolda ona yaradıjılıq uğurları diləyir, şeriyyət aləminin zərvəsində azad qüş tək qanad çalmasını, yazıb-yaratmasını diləyirik!

 

 

Mətanət Rzayeva

R.E.T.T.M-nin 

«İnformasiya və Mətuat» şöbə müdiri

 

 

 

Nəğməkar şair

 

Hər şairin öz öz ilham pərisi var. Şairlər Allahın onlara verdiyi ilahi vergisindən - duyğu payından bəhrələnərək, ilhama gəlir, yazıb-yaradırlar. Bu duyğulu anlar şairin fikrində doğulan fikir və ideyvlarını nəzmə çəkməyə imkan yaradır. , 

Mənim aləmimdə yaradıjı insanlar poeziya aləmindən ayrı dura bilməzlər. 

  Şah İsmayıl Xətai dövründən üzü bəri, müasir dövrümüzə qədər şərq şairləri ana dilimizdə yazıb-yaradvn tanınmış şairlərimiz oxujularımıza çox gözəl, şeir numunələri ərməğan etmişdir. 

 Süasir jağdaş roeziyv dövrumuzdə gözəl söz ustalarımız ulu sənətkarlarımızın yolunu davam etdtrərək, şeiriyyət dünyasını zənginləşdirmiş və günümüzə qədərə qoruyub saxlam və ədəbiyyatımızda öz xidmətlərini göstərmişlər. 

Belə şairlərdən biri də öz şeirləri ilə günümüzə ayna tutan Fəxrəddin Meydanlıdır. İstedadlı insan, elinə-obasına bağlı şəxsiyyət, pleziya aləminə vurğun şairin şeirləri emosianal və təsirlidir. F.Meydanlı təbiət, insan aləminin gözəlliklərini duyan şair kimi xarakterizə edilir. Şairin qələmə aldığı şeirlər Meydanlı duyğusundan bəhrələnən numunələrdir. Şairin şeirləri ilə tanış olan zaman onun «Azərbayjan torpağı - gözəlliklər diyarı» kitabındakı «Payı fəsli, gejə yarı» şerinə murajiət etdim. 

 

Payız fəsli, gejə yarı,

Qərq olmuşam xəyallara.

Hanı Vətən, deyin barı,

Düşdüm uzaq diyarlara.

Deyən, şair Vətənini nejə çevdiyinin şahidi oluruq. Və yaxud onun:

 

Əzəl gündən anam məni,

Düşkün döğub düşünjəyə.

Mənim həyat kəməndimi,

O bağlayıb bu kəməndə.

Deyən, şair duyğularının əsiri, köləsi olduğunu açıq-aydın şeir parçası ilə ifadələyir. Onu da qeyd edim ki, şair təkjə vətənin, təbiət gözəlliklərinə aid şeirlərlə bərabər gözəllərin vəsfini daha qabarıq şəkildə qələmə alaraq onların tərifini şair duyğularının qabvrığlığı ilə oxujulara çatdırır. 

 

İstədim gətirəm sənə gül-çiçək,

Qorxdum ki, utana gül səni görçək.

Çoxdan vusalının həsrətindəyəm,

Qarşvmda dayanan bu sənmi, gerjək.

 

 

Yayılır xlş səsin çöküləndə dan,

Oxşayır ruhumu səhər obaşdan.

Boy-buxun mənzərə, üzün gülüstan,

Durulur ovqatım hüsnünü görjək.

 

Gözündən nur alıb göydə kəşkəşan,

Geydiyin hər dibas sənə yaraşan.

Baxandan fəxrəddin təbin joşduran,

Bu döğum günündə ömrün mübarək!

 

F.Meydanlı poeziyası hərdən üşüyür, hərdən duşunur, hərdən də qəribsəyir qəriblər kimi. Şeiri-sözü qəribsəyən şair üzünün-gözünün qəribsəməyindən uşənir, htsslərinə qapanaraq «Qəribsəyib» şerini qələmə almışdır. 

 

Mehribanım, gül üzünçün,

Könlüm, gözüm qəribsəyib.

Şəkər tamlı şər çözünçün,

Şerim, sözüm qəribsəyib.

 

Jeyran-jüyür yamajlarsun,

Düzənliklər t3rajlarçun,

Şümşad, ipək barmaqlarçun.

Üzüm yaman qaribsəyib.

 

Həsrət olar uzaqlarçün,

Əl çatmayan şiş-dağlarçun,

Burdan-bura yaxınlarçun,

Nejə dözüm qəribsəyib.

 

Şeirlərində dediyi kimi görüb-götürmüş, birin yemiş yüzün ötürmüş şairin dost sarıdan bəxti yaman gətirmişdir. Arif şair zəmanənin, günümüzün probleminə çevrilən «Jılızlaşan» kişilik ləyaqətinə də toxunmuş, əsl kişilərin sayının azaldığını ürəkyanğısı ilə qələmə alaraq «Kişi salamını al ikiəlli deyərək» müzakirə doğuran şeiri oxujuların mühakiməsinə vermişdir. 

Misal üçün:

Aqil adamların sözdür sərvəti,

Məqamdır qazanmaq vallah jənnəti.

-Yerində deməsən olmaz qiyməti-

Gələrmi dilinə şər kişilərin,

Sayı yaman azdır ər kişilərin.

Başqa bir şerində isə nəğməkar şair ürəyinə xal saldığını, gözünün yolda qaldığını, həsrətli baxışlara dönyuyunu qələmə alaraq, fəsillərin xəzrimi, gilavarı, Xəzrini misralarında damjılara dönənə şair siskinli yağış kimi şeirlərində çilənən şair başdan-ayağa, tamamilə şeir fəsilidir. F,Meydanlının poeziya dünyası başdan-başa şeriyyət, mədəniyyət təjəssümüdür. 

Dərdini ürəyində Qubara jevirən, ehtibara dönən şair məğrurlaşaran yazdığı şeirlərini də məğrurlaşdırır. Meydanlı yozumlarında sözə qiymət verilir, şövqə çevrilərək, şair istəyi ilə alovlanır. 

 Şair dünyasına bələd olmaq üçün ona yanılı bir ürək bələdjilik etməlidir. bələdçi jərək